Roken, vapen, alcohol en drugs

Mensen roken vaak ter ontspanning. Als je een chronische ziekte hebt zoals Crohn of colitis, dan is het nog belangrijker om je organen te beschermen. Want je lichaam en je darmen hebben het al zwaar genoeg. Als je rookt kunnen veel organen daar last van krijgen. Daarom is het advies: stoppen met roken. Minderen heeft geen zin, het enige wat helpt is helemaal stoppen. Dit kan op verschillende manieren.
Alcohol en drugs zorgen ook voor schade aan je darmen en je gezondheid. Ook al zijn de meeste mensen niet verslaafd, drinken veel mensen vaak meer alcohol dan ze denken. En ook al lijken sommige drugs onschuldig, als je ze combineert met jouw medicijnen, dan ben je eigenlijk je eigen proefkonijn. Drugs zijn niet voor niets verboden.

‘Elke sigaret die je rookt is er een teveel’, vertelt Esther Croes, epidemioloog, werkzaam bij het Trimbos-instituut. ‘Minder roken is geen gezondheidswinst. En het is een regelrechte fabel dat minder roken in combinatie met een e-sigaret (vapen) gezonder is. Het beste voor je lijf is helemaal stoppen.’ Dat dit heel moeilijk is, erkent Croes meteen.

Hulp zoeken

De beste manier om te stoppen met roken is met coaching in combinatie met nicotinepleisters of nicotine ­kauwgom. Je kunt op verschillende plekken gecoacht worden, bijvoorbeeld in de huisartspraktijk of bij een organisatie die stoppen met rokentrajecten aanbiedt. Deze hulp is gratis en wordt gedekt door je zorgverzekering. ‘Belangrijkste is om te kijken wat het beste bij jou past’, vervolgt Croes. Hierbij kan de keuzehulp van www.ikstopnu.nl helpen.

Ben je er nog niet van overtuigd dat stoppen met roken een goed idee is. Lees dan de vragen en antwoorden hieronder.

Vraag en antwoord

  • Waarom is roken slecht voor mijn lichaam en andere organen?
  • Welk effect heeft roken op mijn kwaliteit van leven met Crohn of colitis?
  • Waarom is roken zo verslavend en is het me al vaker niet gelukt om te stoppen?
  • Waarom is minder roken niet voldoende?
  • Waarom is een e-sigaret (vapen) geen goed alternatief voor roken?

Waarom is roken slecht voor mijn lichaam en andere organen?

  • Bij IBD nemen je darmen minder voedingsstoffen en mineralen op. Roken zorgt ervoor dat je eten nog sneller door je darmen gaat, waardoor je nog minder belangrijke stoffen opneemt, met kans op ondervoeding.
  • Roken veroorzaakt schade aan je longblaasjes, wat tot COPD kan leiden. 80-85 procent van de mensen met COPD heeft de ziekte vanwege roken.
  • Roken beschadigt je bloedvaten. Dit kan hart- en vaatziektes voorzaken, doordat je hart en bloedvaten harder moeten werken.
  • Je kunt etalagebenen krijgen, omdat je bloedvaten niet meer goed werken. Dit kan tot amputatie leiden.
  • Je hebt een verhoogde kans op een hartinfarct of beroerte.
  • Roken kan allerlei vormen van kanker veroorzaken.
  • Je kunt astma krijgen. Oók als je vapet.

Welk effect heeft roken op mijn kwaliteit van leven met Crohn of colitis?

    • Slechter beloop van je ziekte.
    • Meer opvlammingen.
    • Vernauwde bloedvaten.
    • Trager herstel bij operaties.
    • Meer ziekenhuisopnames.
    • Medicijnen werken minder goed, waardoor zwaardere medicijnen nodig zijn met meer kans op bijwerkingen.
    • Meer ondervoeding.
    • Meer botontkalking.

Uit onderzoek blijkt dat nicotine een beschermende werking heeft bij colitis ulcerosa. Maar alle bovenstaande slechte effecten onder 1 en 2 blijven overeind. Als je colitis hebt kun je  het beste stoppen met roken met nicotinepleisters of -kauwgom die nog wel voor het beschermende effect zorgen. Doe dit altijd onder begeleiding van je MDL-arts of -verpleegkundige.

Waarom is roken zo verslavend (en is het me al vaker niet gelukt om te stoppen met roken)?

    • Nicotine gaat in 7 seconden naar je hersenen. Hoe sneller iets naar je hersenen gaat, hoe verslavender.
    • Als je de hele dag rookt, wordt het een gewoonte. Bijvoorbeeld, als je de hond uitlaat, steek je een sigaret op. Zo koppel je roken aan bepaalde momenten. Het worden ingesleten patronen in je hersenen.  Maar de verslavende nicotine uit de sigaret wordt snel afgebroken in je lijf. Gevolg: je wordt snel onrustig en ervaart stress of een kort lontje. Je denkt dat een sigaret dan helpt, want dat is je gewoonte. MAAR, het is geen stress, dat je ervaart, het zijn ontwenningsverschijnselen. Je denkt dat roken je helpt als je stress hebt, maar het is jouw verslaving die om een sigaret vraagt.
      Dat is de reden dat mensen die gestopt zijn met roken, zeggen dat ze hun vrijheid terug hebben. Als je verslaafd bent, ben je niet vrij.
    • Als je stopt met roken ben je in 2 weken van je nicotineverslaving af. Maar je bent dan nog niet van je gewoonte af om bij ervaren stress te roken. Dat patroon is ingesleten in je hersenen.

Waarom is minder roken niet voldoende?

Het aantal sigaretten dat je rookt maakt niet uit. Schade is schade. Uit onderzoek blijkt, dat als je minder rookt, je dieper gaat inhaleren en dan veroorzaak je evenveel schade als bij veel roken.

Waarom is een e-sigaret (vapen) geen goed alternatief voor roken?

    • Uit onderzoek blijkt dat twee derde van de mensen die vapen, daarnaast ook roken. Dan heb je de schade van het roken én van het vapen. Het wordt steeds duidelijker hoe slecht vapen is voor je gezondheid. Het advies is dus om ook niet te vapen.

Alcohol zorgt ook voor schade aan je darmen en je gezondheid. Ook al zijn de meeste mensen niet verslaafd, drinken veel mensen vaak meer alcohol dan ze denken.

Vraag en antwoord

  • Waarom is alcohol slecht voor mijn lichaam en andere organen?
  • Volgens mij valt mijn alcoholgebruik wel mee. Maar weet je echt hoeveel je drinkt?
  • Wat is het effect van alcohol op mijn medicijnen?
  • Hoe kan ik stoppen of minderen met alcohol?

Waarom is alcohol slecht voor mijn lichaam en andere organen?

  • Alcohol irriteert het slijmvlies van je darmen, waardoor je de kans op ontstekingen vergroot.
  • Je immuunsysteem wordt extra zwaar belast en alcohol verstoort je darmflora. Hierdoor krijg je darmkrampen en een opgeblazen gevoel.

Volgens mij valt mijn alcoholgebruik wel mee. Maar weet je echt hoeveel je drinkt?

    • Ook al zijn de meeste mensen niet verslaafd aan alcohol, loopt het alcoholgebruik ongemerkt snel op. Houd daarom een keer een week of een maand een dagboek bij.
    • Stop een maand met alcohol drinken en ervaar het verschil. Je bent waarschijnlijk wakkerder, gezelliger en het scheelt je een hoop geld. Kijk voor tips op ikpas.nl

Wat is het effect van alcohol op mijn medicijnen?

    • Het belangrijkste effect van alcohol in combinatie met medicatie is dat alcohol en medicijnen elkaar kunnen beïnvloeden. Bepaalde medicijnen kunnen de verdovende werking van alcohol versterken of juist verslappen. Ook kan alcohol andersom de werking van het medicijn veranderen. Vaak staat dan op de medicijnverpakking dat je voorzichtig moet omgaan met alcohol.
    • Daarnaast zijn medicijnen mogelijk minder effectief als ze gecombineerd worden met alcohol of ontstaan er zelfs nadelige reacties waardoor je meer bijwerkingen krijgt.
    • Verder belast alcohol je lever zwaar. Als je regelmatig of veel alcohol drinkt, belast je je lever met extra werk, waardoor je medicatie wellicht minder goed werkt. Ook belast het ene medicijn je lever meer dan het andere. Hierdoor kun je anders op alcohol reageren, bijvoorbeeld dat je eerder dronken wordt.

Hoe kan ik stoppen of minderen met alcohol?

      • Je vindt veel informatie en tips op alcoholinfo.nl. Zoals hoe pak ik het aan? Hoe vind ik hulp?
      • Je kunt altijd terecht bij je huisarts of IBD-verpleegkundige met vragen over minderen of stoppen.
      • Probeer ook eens alcoholvrije cocktails of biertjes. Ze zijn vaak net zo lekker en veel beter voor je lijf.

Voor alcohol geldt: met mate en wees voorzichtig. Met mate bedoelen we wat voor de algemene populatie ook geldt, dus maximaal één glas per dag, maar geen alcohol is nog beter.

Meer informatie en hulp: https://www.alcoholinfo.nl/

Net als bij alcohol worden bijna alle drugs in de lever verwerkt. Druggebruik kan dan zorgen voor een minder goede werking van de medicijnen. Ook kunnen de effecten van de drugs langer aanhouden. Omdat je lichaam vaak al zoveel te stellen heeft met IBD, en (hard)drugs je lichaam slopen, wordt het gebruik ervan sterk afgeraden. Als je afweer-onderdrukkende medicijnen gebruikt, is de kans om ziek te worden groter als je ook drugs gebruikt.

Marihuana en CDB-olie

  • Marihuana werkt niet ontstekingsremmend en vermindert de ziekte- activiteit van Crohn of colitis niet. Wel wordt marihuana soms als zelf medicatie gebruikt voor pijnbestrijding. Toch wordt dit afgeraden, want het is lastig om te voorspellen wat het effect is op je ziekteverloop en je behandeling. Ook is de combinatie met tabak erg slecht voor je gehele gezondheid.
  • Ook voor CBD-olie geldt dat het niet helpt om de IBD rustig te houden. Wel kan het symptoomverlichting geven. Het lastige van CBD-olie is dat het bijna overal te koop is, maar je weet niet of het van goede kwaliteit is en ook niet wat de hoeveelheid werkzame stof is.

Meer informatie en hulp: https://www.drugsinfo.nl/