Onderzoeken

Onderzoeken

Voordat je de diagnose Crohn of colitis krijgt, zijn er vaak meerdere onderzoeken nodig om tot de diagnose te komen. Denk aan onderzoeken zoals een endoscopie, bloedonderzoek, ontlastingsonderzoek of een CT-scan. Je vindt informatie over twee van deze onderzoeken in het onderstaande filmpje.

Deze en andere films zijn ook beschikbaar in het Engels, Turks, Arabisch en Marokkaans.

 

Anamnese en lichamelijk onderzoek

• Je arts zal eerst al jouw klachten en verschijnselen met jou bespreken. Je arts vraagt bijvoorbeeld of jouw poep is veranderd, of je minder trek hebt, en of je bent afgevallen.
• Je arts zal jou wegen. En verder zal je arts je buik voelen. Jij kunt dan zeggen als een bepaalde plek pijn doet.
• Je arts vraagt je ook of je perianale fistels (fistels rondom de anus) hebt.
• En je arts ogen, huid en gewrichten.

Laboratoriumonderzoek

Bij laboratoriumonderzoek wordt in het laboratorium van het ziekenhuis je poep (ontlasting) en bloed onderzocht.

Poeponderzoek:

• Het onderzoeken van je poep is nodig om zeker te weten dat jouw klachten niet het gevolg zijn van een infectie met bacteriën, parasieten of wormen.
• Er wordt ook gekeken of je een bepaald eiwit – calprotectine – in je poep hebt. Als je calprotectine in je ontlasting hebt, kan dit betekenen dat je een chronische darmontsteking hebt. Lees hier meer over calprotectine.

Bloedonderzoek:

• Er wordt gekeken hoeveel CRP jij in je bloed hebt. Als je veel CRP hebt, kan dit betekenen dat je ontsteking actief is.
• Hoeveel rode bloedlichaampjes zitten er in jouw bloed en wat is het gehalte aan rode kleurstof uit jouw bloedcellen (hemoglobinegehalte of Hb)? Bij een te laag gehalte heb je bloedarmoede. Veel mensen met IBD hebben hier last van.
• Wat is jouw eiwitgehalte? De hoeveelheid van een bepaald eiwit, het albumine, kan bij chronische darmziektes verlaagd zijn.
• Zijn er nog andere tekorten zoals ijzer, vitamine D en vitamine B12?

In dit artikel lees je welke waarden onderzocht worden bij een bloedonderzoek.

Kijkonderzoek (endoscopie en camerapil)

Endoscopie is de verzamelnaam voor alle onderzoeken waarbij een dunne slang (scoop) in een inwendig kanaal (endo) wordt gebracht om in het lichaam te kijken (endoscopie). Je arts brengt de endoscoop meestal via jouw poepgat (anus) of via je mond in jouw maag-darmkanaal. De scoop heeft een lampje en een camera en aan het eind zit een klein ‘schaartje’, waarmee de arts stukjes darmweefsel (biopten) wegneemt om te onderzoeken. Als jouw arts denkt dat je IBD hebt, dan krijg je meestal sigmoïdscopie of colonoscopie.

• Coloscopie: onderzoek van de dikke darm en het laatste stukje dunne dar. Dit onderzoek komt het meeste voor.
• Sigmoïdscopie: onderzoek van het laatste deel van de dikke darm.
• Camerapil: tegenwoordig gebruiken artsen ook een camerapil of videocapsule bij onderzoeken. Deze camerapil slik je in en tijdens de reis in de darmen maakt de camera foto’s van je darm. De camerapil of videocapsule is minder nauwkeurig dan de scopie. Soms ziet de camera poliepen niet. Een camerapil kan een handige aanvulling zijn om ontstekingen in de dunne darm te zien, die de arts moeilijk kan bereiken met een scoop.

Een endoscopie kan vervelend zijn. Je kunt meestal een ‘roesje’ vragen tijdens dit onderzoek. Dit is een infuus met een slaapmiddel, vaak ook met een pijnstillend middel. Hierdoor zijn de onderzoeken minder pijnlijk en belastend. Een lichte vorm van narcose bij een endoscopie komt ook steeds vaker voor.

Schone darmen

Je darm moet goed ‘schoon’ zijn als je een endoscopie krijgt of als je een onderzoek met een camerapil krijgt.

• Je krijgt een schone darm door vooraf je darm te laxeren, in combinatie met het volgen van een dieet.
• Het laxeren van je darm doe je thuis. Veel mensen vinden de voorbereiding op een endoscopie vervelend, omdat je heel veel moet drinken.
• Lees deze tips van ervaringsdeskundigen over de voorbereiding en de nazorg bij een scopie.
• Bekijk ook de informatiekaart endoscopie.

Radiologisch onderzoek

Bij radiologische onderzoeken kun je denken aan een echografie, CT-scan of MRI-scan.

Echografie

• Bij een echo bekijkt de arts jouw organen via een een weerkaatsing van ultrasone geluidsgolven.
• Dit kan een inwendig onderzoek zijn van de endeldarm (endo-echografie).
• Of een uitwendig onderzoek waarbij de arts je buikorganen bekijkt via een sensor op de buik.
• De beelden zijn te zien op een scherm. Je kunt zelf ook meekijken.

Darmechografie in plaats van coloscopie

In een aantal Nederlandse ziekenhuizen kun je een darmechografie krijgen in plaats van een coloscopie (inwendig kijkonderzoek) of MRI. Helaas is dit nog niet overal mogelijk, hoewel er steeds meer ziekenhuizen zijn die deze mogelijkheid bieden.
Het voordeel van een darm-echo is dat dit onderzoek niet pijnlijk is en dat het ook niet nodig is om de darm vooraf leeg te spoelen, zoals voor een coloscopie.

Wel een darm-echo

De darm-echo kan gebruikt worden als je een opvlamming van je ziekte hebt. Om een verdikking van je darmwand vast te stellen, of om een vernauwing of een abces te herkennen.
De darm-echo komt dan in plaats van een coloscopie of een MRI van de dunne darm. In de nabije toekomst kunnen deze onderzoeken steeds vaker worden vervangen door een darm-echo.

Geen darm-echo

De darm-echo komt niet in de plaats van de coloscopie die nodig is om voor het eerst vast te stellen of je de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa hebt. En ook niet voor de screening op voorlopers van darmkanker (poliepen), die eens in de 3-5 jaar wordt verricht.

Opleiden artsen

Er wordt hard gewerkt aan het opleiden van MDL-artsen in Nederland in darmechografie. Echter, dit kost veel tijd. Momenteel zijn er slechts een paar ziekenhuizen in Nederland die de darm-echo aanbieden. Vraag je arts of en wanneer jouw ziekenhuis een darm-echo aanbiedt.

CT-scan

Een CT-scan registreert als het ware een dwarsdoorsnede van de buik. Hiermee kan de arts goed zien of je last hebt van abcessen.

MRI-scan

Een MRI-scan maakt gebruik van magneetvelden en levert driedimensionale beelden van de hele buik op. Hiermee kan de arts beschadigde stukken darm zien,  abcessen en fistels.

(Bevolkings)onderzoek darmkanker

Deze en andere films zijn ook beschikbaar in het Engels, Turks, Arabisch en Marokkaans.