Medicijnen kunnen IBD niet genezen, maar ze zijn wel belangrijk. Medicijnen kunnen klachten verminderen en mogelijk zelfs operaties voorkomen of uitstellen.
Twee fases
Uw arts stelt voor om medicijnen te gebruiken voor de behandeling van de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, of wellicht slikt u al medicatie. Medicijnen zijn nodig om een opvlamming te verminderen of uw ziekte in een rustige fase (remissie) te houden.
De behandeling van IBD met medicijnen kent twee fases.
1. In fase één schrijft uw arts medicijnen voor om de actieve ontsteking zo snel mogelijk te verminderen (inductie-behandeling). Deze behandeling duurt meestal acht tot twaalf weken.
2. In fase twee krijgt u medicijnen om nieuwe opvlammingen te voorkomen (onderhoudsbehandeling).
Bij eventuele nieuwe opvlammingen krijgt u opnieuw een inductiebehandeling.
Keuze behandeling
De keuze voor een bepaalde behandeling is afhankelijk van een aantal punten:
- Hoe actief is uw ziekte? Mild, matig of ernstig.
- Wat is de plaats van de ontsteking in het maagdarmkanaal? Een zetpil werkt bijvoorbeeld maar tot 15 cm vanaf de anus, terwijl een klysma afhankelijk van het volume, maximaal komt tot de bocht die de dikke darm maakt bij de milt.
- Zijn er vernauwingen of fistels?
- Hoe werkten de geneesmiddelen in het verleden? Bent u bijvoorbeeld allergisch voor een bepaald medicijn
- Welke ideeën hebt u over de behandeling: hoe denkt u over bepaalde medicatie en weet u voldoende over uw behandeling?
Richtlijnen behandeling
De richtlijnen behandeling IBD bij volwassenen en behandeling IBD bij kinderen beschrijven wat de verschillende stappen zijn in de behandeling van IBD.
Afhankelijk van de genoemde punten volgt de arts meestal een zogeheten step-up benadering: de arts schrijft eerst een middel voor dat bij voorkeur lokaal op de ontstekingsplek werkt en zo min mogelijk bijwerkingen geeft (stap 1). Wanneer dit niet werkt kan de arts een sterker werkend middel uit de volgende medicijngroep kiezen (stap 2). Deze werken vaak ook op andere plekken in het lichaam, hierdoor kunnen ze meer bijwerkingen veroorzaken.
Bij ernstigere vormen van ziekte of bij fistels begint de arts vaak sneller met krachtige medicijnen (stap 3 en/of stap 4).
Over het algemeen schrijft een arts medicijnen bij IBD in de onderstaande volgorde voor:
Stap 1 Mesalazinepreparaten
Stap 2 Corticosteroïden zoals prednison
Stap 3 Immunosuppressiva of afweeronderdrukkers
Stap 4 Biologische geneesmiddelen (biologicals en biosimilars)
De arts kan ook voorstellen om verschillende soorten medicijnen te proberen binnen één bepaalde stap (bijvoorbeeld zetpil en tablet) of combinaties van medicijnen uit verschillende stappen (bijvoorbeeld een klysma met zowel mesalazine, als een corticosteroïd). Afhankelijk van de plaats van de ontsteking en de ernst ervan kan de arts ook meteen starten met een corticosteroïd (stap 2).
Wat als medicijnen niet voldoende aanslaan?
Individueel aangepaste behandeling is nodig wanneer de behandeling met medicijnen niet aanslaat, of er een vernauwing in de darm is ontstaan door littekenweefsel, of er complicaties bij de ontsteking optreden zoals een abces, buikvliesontsteking of fistel. Er kan dan zelfs een operatie noodzakelijk zijn.
Stoppen met medicijnen?
Als u langer dan een jaar geen klachten meer heeft, overleg dan met uw zorgverlener of u (tijdelijk) kunt stoppen of minderen met uw medicatie. Het is aan te raden om ook als het goed met u gaat, wel onder behandeling te blijven en u met grote tussenpozen te laten onderzoeken. Stop nooit op eigen initiatief met uw medicatie.
Meer informatie
Meer gedetailleerde informatie over alle medicijnen vindt u in onze brochure Medicijnen bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.
Heeft u vragen over medicijnen of (bij)werkingen van bepaalde medicatie, bel ons op werkdagen via 0348 – 420 780 (tussen 10.00 uur en 14.30 uur) of mail uw vraag naar info@crohn-colitis.nl.